Als de leeuwen een god hadden, dan zou god een leeuw zijn.

Door Plasterk en Verschrijver


In Italië, waar ik omstreeks 1975 leefde (leuke Zweedse film “together” op dvd gezien die ook in 1975 speelt !) moest ik in het koor zingen: “Di che colore e il pelle di dio ?” Van welke kleur is de huid van god ? Zingen kon ik niet en ik was niet religieus/gelovig opgevoed, maar ik zong ijverig mee.

De boeken “Lotte Weeda” en “Een deerne in lokkend postuur” van Maarten ’t Hart zijn mijn favoriete boeken omdat onder andere de “waan” van mensen beschreven wordt. De waan(zin) van verliefdheid en liefde. De waan(zin) van het geloof. De waan(zin) van geloof in een god, in goden, in de overheid, in het bestuur, in het gezag, in een mens, in het werk, in het communisme, in het socialisme, in het liberalisme, in de liefde, in wat dan ook.

Op de achtergrond van beide boeken worden de rampzalige gevolgen van een waanbeeld op overheidsniveau beschreven: er breken veeziektes uit waarbij miljoenen dieren geruimd worden en een parallel met 1940-1945 is duidelijk zichtbaar.

“Alleen zij die Jezus’ liefde aanvaard hebben gaan naar de hemel, zij die hem verworpen hebben gaan naar de hel. Zo staat het in de bijbel, dus ik moet dat ook geloven. Ik vind het wel naar, want het doet me aan Auschwitz denken. Maar op het moment dat ik de bijbel redelijk serieus neem, kan ik niet zeggen: dat gedeelte spreekt me niet aan, dat geloof ik maar niet. Aan die gedachte ga ik regelmatig kapot.”

Aldus spreekt Andries Knevel. Als een gelovige in staat is om goed te lezen en hij/zij leest “wie god verlaat heeft niets te vrezen” of “de bril van god” van Maarten ’t Hart, dan raakt hij/zij subiet ongelovig, daarvan ben ik overtuigd. Alle onjuistheden in de bijbel worden aangekaart en de ontstaansgeschiedenis, bijvoorbeeld dat de verhalen omtrent jezus 70 jaar na zijn dood voor het eerst opgeschreven werden.

De god van Knevel wil dat je in hem gelooft. Als je niet in hem gelooft, dan gooit hij je in een eeuwigdurend concentratiekamp. Het doet er niet meer toe, dat je je hele leven oude vrouwtjes en heertjes hebt helpen oversteken en dat je ze laat voordringen bij de tram of bakker. Het feit dat je dit alles niet in dienst van jezus/god hebt gedaan, maakt god/jezus zo boos dat hij je direct op de trein zet (Volgens Maarten t Hart ook al zo’n vreemde fout om god en jezus als een en dezelfde figuur aan te wijzen).

Als ik maar één ogenblik dacht dat je na je dood het risico loopt in de hel gegooid te worden, dan zou ik lid worden van de EO en zondag misschien wel weer de kerk bezoeken. Ik zou nooit iets onaardigs over god zeggen. Neem eens afstand van de kerk in je geboortedorp of –stad of ouders en kijk naar de wereld. Allemaal gelovigen, geloven en geloofjes, en bijna allemaal stellen ze de hel in het vooruitzicht aan iedereen die niet in hun god gelooft. Dat lijken mij de restanten van een vergaan tijdperk van bijgelovigheid in zeus, jupiter, buddha, allah, jehovah, jahweh, god, kaballa, wodan en andere totempalen.

Buiten Nederland gelooft niemand in sinterklaas, laat staan in zwarte piet. Kinderen geloven erin omdat ze dat geleerd hebben van hun ouders, die ze vertrouwen. Dat geldt ook voor religieus geloof. De kinderen van Hosnu Mubarak zijn moslim, die van koningin Beatrix Nederlands Hervomd. Dat is geen toeval, geloof is cultuur.

Een muis rent weg als er een kat aankomt om niet opgegeten te worden, een kat probeert een muis te pakken te krijgen opdat de kat geen honger krijgt. Allemaal doelgericht en zingevend. Voor een mens is dat niet anders. Je staat op om naar je werk te gaan om je brood te verdienen, poetst je tanden om geen gaatjes te krijgen en je eet om niet dood te gaan. Dat die hele reeks van handelingen die het leven vormen geen zin heeft kan een mens nauwelijks aan. Je wordt stil bij het idee dat je er over 50 jaar niet meer bent en dat er over 100 jaar niemand meer een persoonlijke herinnering aan je zal hebben (nb: het verhaal van jezus is pas na 70 jaar voor het eerst opgeschreven, een verhaaltje of sprookje dus van een schrijver die 70 na christus leefde). Alle tranen zijn opgedroogd, alle woede is weg, alle liefde is vervlogen, alle gedachten zijn vergeten. Bij een graf voel je de lege eeuwigheid, de beklemming van het niets. Niets helpt.