Consider me gone

a suitable epitaph for my headstone


"suits you, sir"



Het lijkt me moei-lijk en eigen-lijk onmoge-lijk om voor geert wilders te werken, ook al zou het mijn dienaar of minister zijn...


"Love and magic have a great deal in common. They enrich the soul, delight the heart. And they both take practice." - Nora Roberts

"A loving heart is the truest wisdom." - Charles Dickens

En ik blijf erbij dat "een loving heart" uit jezelf moet komen, als u begrijpt wat ik bedoel. Don't need no-one.









Van het weblog van mevrouw Meulenbelt, een tekst van Anil Ramdas voorgelezen door een 13jarig meisje :

Beschaving is aan de ene kant: jezelf inhouden. Laat ik dat de vorm noemen van de beschaving. Vorm, gewoonte, manier van doen, stijl, allemaal woorden voor hetzelfde.
Maar beschaving is aan de andere kant ook: niet alles voor jezelf houden. Laat ik dat de inhoud noemen.
Mensen worden pas beschaafd, als ze in staat zijn te delen. En dan delen van datgene waar je al een tekort aan hebt.

Onbaatzuchtigheid als de diepere betekenis van beschaving. Niet dat eten met mes en vork, dat is de oppervlakkige betekenis. Dat is maar vorm, dat is maar stijl, hoewel stijl ook belangrijk is. Maar onbaatzuchtigheid, denken mensen daar nog aan, als ze aan zichzelf denken?

Steeds minder, ben ik bang. Ik ben nog wel een kind, maar toch groot genoeg om te weten hoe de wereld in elkaar zit. Ik hoor de laatste tijd veel klachten over mensen die niet weten hoe het hoort, die dus eigenlijk een andere stijl erop na houden. Sommige van die stijlen zijn storend, andere niet.

Maar daar gaat het niet om beste mensen. Ik ben blij dat u mij eens in de gelegenheid stelt om het eens te zeggen: daar gaat het niet om. Het gaat niet in eerste instantie om mensen die weten hoe het hoort, maar om u. De vraag is of u weet hoe het zou moeten horen. Als u zich beschaafd vindt, doe dan niet zo raar tegen alles wat vreemd is. Kijk daar niet zo hooghartig van op. Doe toch niet alsof u zelf de beschaving al hebt bereikt, terwijl de anderen ergens achteraan hollen. Om mij zelf nog eens te citeren: beschaving ligt altijd ver weg. Beschaving is net als de horizon: je kunt fietsen wat je wilt, maar komen doe je er nooit.

En bedenk: zij willen misschien onze robijnen, saffieren of bladgoud helemaal niet. Want daar bent u bang voor: dat ze u uitkleden waar u bij staat. Met onbaatzuchtigheid bedoel ik niet alleen het delen van materiële dingen. Wij mensen hebben aan alles een tekort: we hebben een tekort aan veiligheid, aan verdraagzaamheid, aan gastvrijheid, aan solidariteit. Als we er geen tekort aan hadden, waren er in deze wereld geen problemen. Maar juist omdat het moeite kost om het weg te geven, noemen we het een uiting van beschaving: als je alle veiligheid, alle verdraagzaamheid, alle gastvrijheid en alle solidariteit voor jezelf houdt, kun je even goed een standbeeld zijn zonder gevoel.

Laten we onze medemensen daarom de schoonheid geven van wat niet van ons is: onze mooie gevels, waar mijn vader zo trots op is, onze verworvenheden, die we zelf niet hebben verworven, alsook onze goede bedoelingen, en die zijn wel van ons. De mensen met al die andere beschavingen komen hier niet om onze beschaving van ons af te pakken. ze komen hier om hun beschaving met de onze te delen. Zij hebben een tekort en wij hebben een tekort.

We doen op het ogenblik in Nederland alsof wij zelf geen tekort hebben. Alleen de vreemdelingen hebben een tekort. De vreemdelingen worden daarom gezien als dieven, die er zelf rijker en rijker van worden terwijl wij in armoe achterblijven. Ik geloof daar niets van. ”

Toen een discussie. Aan tafel, onder leiding van Pieter Pekelharing vier politici: Fenna Vergeer (SP), Marijke Vos (GroenLinks), Khadija Arib (PvdA) en Hilbrand Nawijn (LPF). De uitgenodigde vertegenwoordigers van CDA en VVD waren niet gekomen.

Gedeelde normen en waarden? Die zijn er niet, zei Khadija, ik woon hier al dertig jaar, maar wat heb ik nou gemeenschappelijk met de SGP? Fenna hield een mooi verhaal over hoe zij inburgeringsles gaf, ze zette alle partijen op een rijtje op het bord, en ging na hoe elke partij dacht over zaken als euthanasie, of seks voor het huwelijk. Zo werd duidelijk dat er in Nederland niet één manier is om over de dingen te denken, net zo min als onder de allochtonen die aan het inburgeren waren, maar dat het hoort tot onze verworvenheden dat je verschillende meningen kunt hebben.

Pieter Hilhorst, vanuit de zaal, stelde de volgende vraag: op welk moment ben je bezig je eigen beschaving te verliezen, wanneer je zo nadrukkelijk bezig bent de beschaving van anderen aan te pakken?
Daar had niemand een antwoord op.


De beroemde zoöloog Desmond – De naakte aap – Morris vertelde op de televisie eens (aan Midas Dekkers) dat bij een of ander ver volk het opsteken van je duim (“hij gaat zó!”) betekent: ‘ik hak je kop eraf’. Daar kan je dus beter je handen in je zakken houden. Hoewel, wat zou dat betekenen? Oók op de tv zag ik een Amsterdamse VMBO-directeur die het volgende vertelde: als je een kind dat in de fout gegaan is bestraffend toespreekt, dan is het de Nederlandse schoolmeestersgewoonte om te zeggen: ‘Kijk me aan!’. Dit nu is voor veel leerlingen uit mediterrane landen, die beschaamd naar de grond kijken, de ultieme vernedering. Dat moet je weten! En dat moet je dus niet doen. Aldus deze door de wol geverfde en verstandige opvoeder.
Beschaving is – kortom – veel meer dan een laag cultureel vernis maar ook de bereidheid om af en toe jezelf af te vragen waar je mee bezig bent, te constateren dat jij misschien niet altijd en overal de wijsheid in pacht hebt.



Is dit spijkers op laag water zoeken?
Onlangs heeft het Sociaal Cultureel Planbureau het rapport ‘In het zicht van de toekomst’ aan de regering aangeboden, een ondervraging van ruim 2000 Nederlanders over ‘meningen, verwachtingen en wensen’ ten aanzien van de toekomst. Alom is geconstateerd dat er nogal een gat gaapt tussen tevredenheid over de eigen situatie en kritische kijk op de rest van de samenleving. De strekking van de boodschap is eigenlijk met een paar woorden samen te vatten: “Als iedereen zou zijn als ik, dan zag de wereld er een stuk beter uit!” En laat dit nu ook (mijn opinie alweer) de kern zijn van premier J.P. ‘Respect’ Balkenendes normen en waarden-obsessie. Dat maakt het ook zo moeilijk om daar vat op te krijgen, als je een iets genuanceerder beeld koestert van de werkelijkheid anno 2004.



Over ‘inburgering’ ging het dus. Wat dit betekent: dat nieuwkomers zich ónze ‘normen & waarden’ eigen dienen te maken. Wat nu opvalt in die lijst van 30 vragen voor de inburgeringtest (waar overigens naar mijn mening terecht Hilbrand Nawijn het stempel “onnozel” op heeft gedrukt) alléén maar over Vormen en nóóit over Inhoud gaan. Geen vraag of wij indertijd terecht het Spaanse gezag hebben afgezworen, of ‘aan wie geeft u de voorkeur, aan Allah of de christelijke God?’. Geen enkele hint naar vaderlandsliefde, nationale trots of ‘waar je loyaliteit ligt’. Niks normen &waarden, maar: hoe gedraag je je zo braaf mogelijk en bezorg je de Nederlanders zo weinig mogelijk overlast en ergernis.

Alle gevoeligheden zijn vermeden. Er was niet eens een vraag bij over de kwestie waar op gezette tijden half Nederland zich mateloos over opwindt: kan dat hoofddoekje nou wel of niet? Terecht natuurlijk want aan die kwestie durft de overheid haar vingers (nog) niet te branden. (Anja, je hebt het hier eerder duidelijk gezegd: wij zijn tegen het verplicht dragen van een hoofddoekje, én wij zijn tegen het verplicht NIET dragen van een hoofddoekje.)
Een beschaafde overheid zou nog een stap verder moeten gaan. Zij zou luid en duidelijk moeten zeggen:
“Lieve burgers van dit land, waarom zou u eigenlijk wíllen weten om welke reden iemand een kledingstuk draagt ? Dat gaat u niets aan, daar moet u zich niet mee wíllen bemoeien! Vraagt u soms ook waarom die man met zijn mooie blonde haardos opeens met een kale kop over de straat gaat? Of waarom die navelpiercing niet gewoon ónder dat truitje kan blijven? U hebt ons hier in Den Haag neergezet om er op toe te zien dat het allemaal een beetje beschaafd toegaat in de polder, dus dan vragen wij u vriendelijk om elkaar erop te wijzen als de vereiste omgangsregels in het gedrang komen, maar niét om elkaars zeden, overtuigingen en meningen te toetsen aan uw eigen particuliere moraal. De gedachten zijn vrij! Geen mens kan ze raden, of grijpen of schaden! En om die geestelijke vrijheid te waarborgen hebben wij allerlei wetten en regels bedacht.”
Maar onze beschaafde bewindslieden – van wie enkele er niet tegen opzien om, ogenschijnlijk zonder er bij na te denken, aan het begrip terrorisme het voorvoegsel ‘moslim-‘ toe te voegen – vragen dát niet. Terwijl dáármee de werkelijke (innerlijke) beschaving het gevoel van wat ‘onze cultuur’ is echt zou overstijgen.


Anil Ramdas legt de onderliggende gedachtengang in het integratiedebat bloot: we komen er mooi vanaf door alle problemen bij bepaalde groepen mensen neer te leggen, en dan wel vanwege hun cultuur (beschaving). Op die manier zijn we dankzij die groepen in staat om vooral niet naar ‘onszelf’ (intellectuele elite/politiek) te kijken en zo de illusie te behouden dat onze beschaving niets dan goed is. Kritische zelfreflectie ontbreekt voor een belangrijk deel, jammer, want de beste manier om de wereld te veranderen is jezelf te veranderen (aldus Gandhi).

Iemand heeft eens gezegd:’je kunt de beschaving van een land het beste afmeten aan de wijze waarop de zwaksten (ik zou daarvan liever willen maken "de mensen die het het moeilijkst hebben", want dat zijn vaak niet de zwaksten) in die samenleving worden behandeld.’