Verschrijver vergrijst

Ik heb mijn leven verlezen, verkeken, vergeten, verbeten, verslapen.

Slapen vind ik sinds ruim een half jaar weer zo lekker. Des ochtends bij het opstaan denk ik veel te vaak, ah, lekker slapen vanavond ! Weer een dag dichter bij de dood. Haar een beetje grijzer, lust meer gedoofd, een dagje ouder en dan moet ik even denken aan de vader van Maarten 't hart die zijn kunstgebit naar voren schoof in zijn kaken en het vervaarlijk liet klepperen tegen mensen die hij liever niet zag op de begraafplaats waar hij beheerder van was.

Begraafplaats manager. Bijzonder laagbetaald zwaar werk. Graven delven.

Ooit heb ik een dag meegewerkt met vuilnis ophalen. Dat is zwaar werk. Femke Halsema heb ik het ook zien doen. Ik heb nog nooit 1 vrouwelijke vuilnis ophaler gezien. Volgens mij wordt dat betaald in schaal 5, zo'n 20.000 EUR bruto per jaar. De oude directeur bullebak van de consumentenbond verdient 200.000 EUR per jaar. De jonge blaaskaak directeur van de consumentenbond (43 jarige bralaap) verdient 165.000 EUR. Leidinggevenden die weinig tot niets doen, hooguit medewerkers op de zenuwen werken, verdienen 100.000 EUR per jaar. Albert Verlinde verdient 900.000 EUR en dat is dan weer een reden voor een "gemiddeld" leidinggevende om zich onderbetaald te voelen. De tragiek van het leven, de tragiek van evolutie.

Jij kunt dat heus niet veranderen, dat werkenden meer gaan verdienen en leidinggevenden minder. Of aantonen dat leidinggevenden niet meer nodig zijn. Ricardo Semler en anderen hebben daar goed over geschreven, maar het helpt niet.

Tirza uitgelezen. Ben ik jaloers ? Nee, ik zou niet Arnon Grunberg willen zijn. Ben ik jaloers ? Ja, hij heeft een goed verkopend boek geschreven met een goed plot. Toch had ik er tot en met blz. 250 moeite mee, het gaat over een 59 jarige man en de hele tijd moest ik denken aan Hanneke Groenteman die bij Arnon op bezoek ging in New York, een drukke nerveuze krullenjongen van 30. Een jochie nog.

Het boek ging maar over sushi (japanse hapjes), surimi (oid), gewurztraminer (Italiaanse), een hedge fonds, overbodigheid, financiële onafhankelijkheid en het bekende gezever van een schrijver. Maar het plot verraste me en dat vond ik knap.

Ook de filosofie van de Italiaanse schrijver werd kort weergegeven: we zijn niet meer dan het beeld wat anderen van ons hebben en feitelijk de grote leegte, het grote niets....nog niet eens marionetten, poppetjes, mieren. Vervelend, die oneindige herhaling van de activiteiten van Hofmeester, de 59 jarige hoofdrolspeler uit het boek van Grunberg. Ik zal het niet herlezen.

Toch herstel ik voorspoedig van een lichte energiecrisis. Oorzaak vooralsnog niet wetenschappelijk vastgesteld. Leven en werken. Alleen dat verlangen naar slapen en de dood moeten nu nog weg. Potverdek, mijn kinderen moeten ook zien dat ik er nog echt wel zin in heb !

It has to be an invisible son. Invisible sun.


Ontstaan van de zon

De zon zou volgens de meest gangbare theorie zo'n 5 miljard jaar geleden ontstaan zijn door het samentrekken van een uitgestrekte koude, gasvormige oernevel. Bij het samentrekken van die gaswolk ontstond in het centrum van de wolk een gasconcentratie waaruit uiteindelijk de zon zou ontstaan. Bij het naar binnen vallen kwam zwaartekrachtsenergie vrij, die het binnenste van de nevel opwarmde. De nevel, met in zijn binnenste de zon-in-wording, straalde vooral infrarood-straling uit. Het hele proces van samentrekking zou ongeveer 35 miljoen jaar hebben geduurd. Uiteindelijk werd de temperatuur in het centrum van de gasbol zo hoog (miljoenen graden) dat daar kernreacties begonnen. De zon was geboren.

De zon als hoofdreeks-ster

Gedurende een periode van 10 miljard jaar krijgt de zon haar energie uit kernfusie: waterstof wordt door kernfusie omgezet in helium (foutief waterstof-'verbranding' genoemd). Dit is de zon zoals wij die nu kennen. De zon is in deze periode een stabiele hoofdreeks-ster. Volgens verschillende berekeningen (computermodellen e.d. gaan we er vanuit dat onze zon inmiddels zo'n 4,5 miljard jaar oud is en ze zal nog ongeveer 5,5 miljard jaar te gaan hebben. Naarmate de zon ouder wordt zal zij feller gaan schijnen en daardoor uitzetten.


Rode reus

Deze fase treedt in nadat, over ruim vier miljard jaar, vrijwel alle waterstof in de kern verbruikt is en de kernfusiereacties die de zon van energie voorzien, zich verplaatsen naar meer naar buiten gelegen schillen. De zon zwelt dan tijdelijk op tot een rode reus en zal zo groot worden dat de binnenplaneten Mercurius en Venus opgeslokt worden. Hetzelfde zal wellicht voor onze aarde gelden en dit lot blijft misschien zelfs Mars niet bespaard. Als de Aarde gespaard blijft zal de temperatuur op aarde wel oplopen tot boven de 2000 K. De Aarde zal dan in essentie een bol vloeibare lava zijn geworden waarop leven onmogelijk is. Als de mensheid of eventuele opvolgers dan nog bestaan, zullen zij een andere woonplaats moeten zoeken in het heelal. Met de huidige stand van de techniek duurt een reis naar de dichtst bijzijnde ster meer dan 80.000 jaar...Sommige mensen hebben periodes of ingevingen waarbij ze slim/intelligent schijnen, maar die afstand gaan ze toch niet kunnen overbruggen. De mensheid zal het op de lange duur dus niet redden.

De periode als rode reus komt ten einde als de temperatuur en druk in het inwendige zover zijn opgelopen dat 'heliumverbranding' mogelijk wordt, dat wil zeggen een kernfusiereactie waarbij drie helium-kernen samensmelten tot een koolstof-kern. Deze reactie voorziet de zon nog ongeveer 100 miljoen jaar van energie, maar daarna zwelt de zon opnieuw snel op tot een rode reus. Deze fase eindigt met het afstoten van de buitenste lagen van de zon, waarbij een planetaire nevel ontstaat.


Witte dwerg

Nadat de rode reus zijn buitenlagen heeft afgestoten, blijft de hete kern achter als een witte dwerg. Alle kernreacties houden op. In wezen kan een witte dwerg beschreven worden als een "nagloeiende sintel": de langzaam afkoelende kern van onze zon. Dit afkoelen duurt onvoorstelbaar lang: na een biljoen (1012) jaar heeft het oppervlak van de overgebleven dwergster nog altijd een temperatuur van 1000 Kelvin.

Als de witte dwerg zover afgekoeld is dat ze geen straling meer uitzendt, met andere woorden: de temperatuur is gezakt tot het gemiddelde van de interstellaire ruimte, dan is de zon een zwarte dwerg geworden. Het is nog niet bekend of het universum oud genoeg is om al een zwarte dwerg te bevatten, maar waarschijnlijk bestaat dit wel aangezien de sterrencyclus sneller gaat in het middelpunt van een sterrenstelsel.