Nederland bestaat niet

De Amerikaanse econoom Paul Krugman schept veel genoegen in het bekitiseren van andermans onnozele opinie over economie, van Jacques Delors, via Clinton tot en met Bush. Zijn tegenstanders treffen het niet. Krugman, eind veertig, wordt beschouwd als de beste econoom van zijn generatie.

Krugman schrijft dat het spannend is internationale handel af te schilderen als een strijdperk waar landen of regio’s elkaar bevechten. Alsof landen, net als bedrijven, met elkaar in concurrentie zijn. Maar deze voorstelling van zaken is foutief. Zijn slogan luidt: “een land is niet net zoiets als een bedrijf”. Betekent een groter marktaandeel voor het ene bedrijf doorgaans een kleiner aandeel voor het andere (de winst van de een is het verlies van de ander), bij internationale handel profiteren beide landen.

Dat heet het leerstuk van de comparatieve voordelen. Neem twee landen. Beiden hebben twee productiesectoren waarin alleen met arbeid wordt geproduceerd. De arbeidsproductiviteit is in beide sectoren van land A hoger dan in die van land B. Land A heeft dus een absoluut voordeel in de productie van beide landen. Toch zullen de landen waarschijnlijk handel met elkaar drijven omdat de lonen in het minder productieve land B lager zijn dan in land A. Land A zal zich toeleggen op de productie van het goed waarin het, vergeleken met land B, het beste is.

Dit leerstuk, geformuleerd door de Nederlandse/Engelse econoom David Ricardo, geeft niet alleen een verklaring voor het bestaan van handel. Het toont bovendien aan dat handel door de bank genomen voor beide landen gunstig is. Werknemers van beide landen kunnen meer consumeren met dan zonder handel (consuminderen ? valt dat niet na te streven ? Hoe minder bezit, hoe minder gebonden ?).

Zo stellen veel simpele zielen dat de wereld uiteenvalt in drie blokken -Noord-Amerika, Europa en Azië inclusief Japan- die elkaar op leven en dood beconcurreren. De winst van het ene blok zou het verlies van het andere zijn. Nooit van comparatieve voordelen gehoord. Economische groei in de tweede of derde wereld is niet schadelijk voor de eerste wereld.

Juristen, historici, politic- en sociologen (Marcel van Dam, Rutte, Verhagen, Cerfontaine) geven ter zake vrolijk hun mening en begrijpen economische of technische fundamenten niet. Krugman geeft aan dat in het publieke debat de slechte ideeën (angst (aanjagen)) van niet-economen de goede ideeën verdringen.
Charlatans zoals bovengenoemden worden minder beschroomd naarmate de massa niet-geschoolde commentatoren groeit. Angstverhalen klinken vaak overtuigender dan echte analyse. Echte economische analyse is nu eenmaal intrinsiek ingewikkeld. Cerfontaine, Rutte, en anderen zaaien geregeld paniek over concurrentie en de bedreiging voor Nederland en Europa van goedkope Aziatische import. Bovendien gebruiken ze een term als “bv Nederland”. Beide gedragingen zijn door Krugman strafbaar gesteld.



Overigens vind ik dat kinderachtig, mannetjes of vrouwtjes van boven de 30 die nog altijd zo nodig de beste moeten zijn of het meeste moet verdienen. Pathetisch, al die rancune, jaloezie en kleinzieligheid die geldzucht met zich meebrengt. Doe datgene waar je plezier in hebt vaak en goed. Make love not war.

Verschreven door Paul Krugman, Frank Kalshoven en Mano Verschrijver