Parlementaire enquêtecommissie Fyra mislukt omdat ze politiek is
Politici kunnen slecht op zichzelf reflecteren. Beter om de commissie te bemensen met rechters, journalisten en wetenschappers die getraind zijn in waarheidsvinding en lessen trekken, meent Mendel Giezen (gepromoveerd op besluitvorming infrastructuur).
Hoewel oud-NS-directeur Frits Marckmann zich op radiostation BNR wat ongenuanceerd uitliet over de parlementaire enquêtecommissie Fyra (,,vooringenomen, eenzijdig”), raakt hij wel de kern. Dit soort politieke commissies zijn namelijk niet gericht op structureel te leren, maar op zwartepieten en politieke rekeningen vereffenen.
Interessant voor de politiek, maar het leidt niet tot structurele verbeteringen. De parlementaire enquêtecommissie zou moeten doen waar politici helaas niet goed in zijn: kritiek leveren op zichzelf, de pers en de kiezers. De gebreken of onvermogens van deze drie partijen zullen helaas onderbelicht blijven in de enquête. Daarom een aantal suggesties:
Allereerst voor de politiek. Ik zie een gebrek aan reflectief vermogen op de eigen keuzes. Zoals bij de tunnel onder het Groene Hart bleek, is de politieke realiteit een compleet andere dan die van de samenleving. Denk aan dat half miljard extra voor dat project, enkel om de persoonlijke strijd tussen twee ministers te sussen. In plaats van de absurditeit hiervan in te zien, zijn parlementsleden blij met zo’n compromis. Dan kunnen ze hun blik weer richten op een volgend conflict. Partijdiscipline en coalitieafspraken halen het reflectief vermogen evenzo uit de politiek.
Dan de media. Zodra projecten uit de rails gelopen zijn, nagelt de pers politici en bestuurders aan de schandpaal. Maar waar waren die journalisten toen er nog andere beslissingen gemaakt konden worden? Er zijn in de geschiedenis van de Fyra/HSL nauwelijks journalistieke stukken geweest die verschillende beleidsopties goed door hebben gelicht. Onderzoeksjournalistiek is nagenoeg wegbezuinigd en dat komt de kwaliteit van de besluitvorming niet ten goede.
Mendel Giezen is gepromoveerd op de besluitvorming rondom grote infrastructuurprojecten en is nu werkzaam als universitair docent aan de Universiteit Utrecht.
- ‹ Liberalen en feministen: jullie geloof in de ‘happy hooker’ is vals
17 reacties op 'Parlementaire enquêtecommissie Fyra mislukt omdat ze politiek is'
André H
Het is inderdaad vooral veel betweten zonder zelf te sturen. Dwz de beste stuurlui staan aan wal. In geval van de Belgische de Scheemaker had men wel even kunnen vragen of zijn gedrag en houding jegens jarenlange partners in België normaal en acceptabel is.
Het probleem met de aanleg van het HSL spoor was juist dat de 2e kamer het plan veranderde terwijl het in uitvoering was waardoor alles veel duurder werd. Net als bij de Betuwelijn en de Oosterscheldedam.
De schade inzake de V250 natuurlijk alleen het door NS genomen verlies bij de teruggave van de treinen en niet de stichting en instandhoudingskosten van de HSL. Al met al klein bier met zo’n 100 miljoen. De 2e kamer had eerder beter opgelet en de toenmalige Min van VnW gedwongen op de HSL ATB aan te leggen en niet die paar miljoentjes te besparen met de illusie dat ERTMS op tijd inzetbaar zou zijn.
De schade inzake de V250 natuurlijk alleen het door NS genomen verlies bij de teruggave van de treinen en niet de stichting en instandhoudingskosten van de HSL. Al met al klein bier met zo’n 100 miljoen. De 2e kamer had eerder beter opgelet en de toenmalige Min van VnW gedwongen op de HSL ATB aan te leggen en niet die paar miljoentjes te besparen met de illusie dat ERTMS op tijd inzetbaar zou zijn.
9 juni om 16:10
wiebe van der land
Allemaal voor de bühne inderdaad deze enquête. de voorzitter gaf, voordat er nog maar een verhoor was geweest, op de radio al haar eindoordeel. Met die licht verontwaardigde toon die in het Ochtendjournaal op Radio 1 ook al standaard is bij vragen die objectief en feitelijk zouden moeten zijn.
9 juni om 16:21
tim bremmers
Merel van Vroonhoven mocht niet uitspreken……….
Arie Slob werd gevraagd wat “NS” betekent………
Arie Slob werd gevraagd wat “NS” betekent………
9 juni om 16:52
Peter Cohen
Als krullenjongens zoals Elias in een enquete commissie gaan zitten weet je dat de baas hen gestuurd heeft om aan schade demping te doen.Ergo Giezen heeft gelijk. Instanties zoals de Rekenkamer of de Raad voor de Veiligheid zijn zowel als apparaat als onafhankelijkheid beter.
9 juni om 17:01
Leo Veo
Uiteraard kan deze enquetecommissie nooit leerzaam zijn. Onder de hoofdschuldigen in het Fyra debacle zijn de leden van de Tweede Kamer die destijds, niet gehinderd door kennis van zaken, allerlei eisen en voorwaarden er door hebben gedrukt. Er zouden tientallen (ex-)Kamerleden gehoord moeten worden, waar zijn die in het rijtje?
Dan Descheemaecker die gehoord wordt alsof hij een getuige was. Dat terwijl de NMBS het project vanaf dag één heeft geprobeerd te saboteren. Die zaten stiekem natuurlijk helemaal niet te wachten op een snelle treindienst die zou gaan concurreren met hun eigen Thalys.
Dan een rekenblunder van de commissie door consequent met droge ogen te beweren dat het debacle 11 miljard heeft gekost terwijl iedereen met een rekenmachine op een fractie ervan uitkomt. Ja, het was niet goedkoop en liever had ik voor dit geld wel functionerende treinen gehad maar om de aanlegkosten van de HSL op te tellen bij de aanbesteding van de V250 geeft aan dat ze geen flauw benul hebben waar ze het over hebben. Ze weten niet eens het verschil tussen een HST en een HSL. Waarom niet ook hun eigen salaris bij de kosten optellen, of dat van de bondscoach, of de kosten voor aanleg van de deltawerken?
Het is goedkoop scoren door mensen die zelf in het beklaagdenbankje zouden mogen plaats nemen. Er wordt selectief een vooraf bepaalde schuldige aangewezen. Den Haag leert niet van haar fouten door de schuld ergens anders neer te leggen en over tien jaar hebben we een nieuw debacle, zelfde fouten, ander onderwerp.
9 juni om 17:08
Robbert Dijkman
Een enquêtecommissie die alleen uit rechters, journalisten en wetenschappers bestaat is evenmin competent voor de evaluatie van grote infrastructurele projecten. Je hebt kenners van infrastructuur nodig, (bedrijfs)-economische specialisten, technische bedrijfskundigen en bestuurskundigen. Die hadden ons dan kunnen vertellen dat de “business case” op voorhand niet deugde, dat het project niet goed is georganiseerd geweest, dat de besluitvorming niet deugde, dat politiek-breed & NS-breed de verantwoordelijken incompetent zijn geweest en dat kritisch vermogen ontbrak.
In elk goed functionerend bedrijf is er kritisch vermogen georganiseerd (technische staf, controllers, juridisch, inkoop) die directies er van moet weerhouden domme besluiten te nemen. Waar is dat in de overheid georganiseerd? Waar waren die kritische staven bij de NS? En worden die mensen nu geïnterviewd? Heeft de rekenkamer zich überhaupt met het project bemoeid?
Een van de antwoorden waar je op hoopt dat de commissie gaat concluderen dat kritisch vermogen georganiseerd moet worden. We zullen zien.
9 juni om 17:21
Gert Boxem
“Nature cannot be fooled” R.P. Feynman, n.a.v. het ongeluk met de spaceshuttle, als bijlage toegevoegd aan het formule rapport
(http://science.ksc.nasa.gov/shuttle/missions/51-l/docs/rogers-commission/Appendix-F.txt)
Dit onderzoek laat zien dat ook als onafhankelijk onderzoeker stevig in je schoenen moet staan en dat ook in een andere opzet politieke druk aanwezig blijft
(http://science.ksc.nasa.gov/shuttle/missions/51-l/docs/rogers-commission/Appendix-F.txt)
Dit onderzoek laat zien dat ook als onafhankelijk onderzoeker stevig in je schoenen moet staan en dat ook in een andere opzet politieke druk aanwezig blijft
9 juni om 17:29
J.J. van der Gulik
Een enquête naar parlementaire enquêtes door een onafhankelijk onderzoeksinstituut met voldoende invloed en kennis om dit op een objectieve en diepgaande manier te kunnen doen is meer op zijn plaats. Parlementaire enquêtes suggereren een voldoende zelfreinigend vermogen. Maar het is de vraag of dat in redelijkheid wel verwacht kan worden. Zo’n enquête kan de eigen belangen dienen van parlementsleden en de leden komen ook uit partijen die belanghebbende kunnen zijn of zijn geweest en de parlementsleden kunnen banden hebben met organisaties, personen en partijen die het voorwerp van onderzoek kunnen zijn of kunnen worden. En welke lessen zijn uit eerdere parlementaire enquêtes getrokken en welke onderwerpen spelen nu die later mogelijk het onderwerp van een parlementaire enquête kunnen zijn. Of is een parlementaire enquête er vooral voor de publieke tribune.
9 juni om 18:19
Hans Prins
Ik vraag me af, hoe je, als je van toeten noch blazen weet, eisen kunt stellen. Zelfs ze formuleren moet al een heksentoer zijn. Ervaring leert, dat politici aan deskundigen grondig de pest hebben. Die denken na over de problemen, en de politiek kan dat blijkbaar niet. Wat weer een nieuwe vraag oproept: zijn ze dom, of spelen ze dat maar?
9 juni om 18:38
Erik Hofmans
Het probleem van de voorgestelde oplossing is, dat een parlementaire enquêtecommissie bestaande uit rechters, journalisten en wetenschappers geen parlementaire enquêtecommissie is.
9 juni om 20:23
Vincent van Hoegaerden
Ik vermaak me kostelijk met al die verslagen en serieus, belangrijk kijkende enqueteleden, en ik hoop, meerdere mensen in Nederland.
Zo meen ik dat voor een effectieve bedrijfsvoering van een nationaal treinbedrijf professionele ingenieurs, machinisten, conducteurs en leidinggevenden nodig, of beter onontbeerlijk zijn. Kan iemand de mensen in Nederland vertellen wat de specifiek infrastructurele en treintechnische kennis is van die politici die ons het gescheiden NS/infra-systeem hebben opgelegd/doorgedrukt of zij die nu in deze Fyra-commissie zitten?
Zegt men ook niet dat de slager niet zijn eigen vlees moet gaan keuren? Als meerwaarde van de Fyra-enquete zie ik dan ook meer het onderhoudende karakter ervan. Laten we echter echte rechtspraak (zowel figuurlijk als letterlijk recht over zaken en persoonlijk handelen spreken) maar overlaten aan rechters, die daarvoor zijn opgeleid en ervaren zijn.
Zo meen ik dat voor een effectieve bedrijfsvoering van een nationaal treinbedrijf professionele ingenieurs, machinisten, conducteurs en leidinggevenden nodig, of beter onontbeerlijk zijn. Kan iemand de mensen in Nederland vertellen wat de specifiek infrastructurele en treintechnische kennis is van die politici die ons het gescheiden NS/infra-systeem hebben opgelegd/doorgedrukt of zij die nu in deze Fyra-commissie zitten?
Zegt men ook niet dat de slager niet zijn eigen vlees moet gaan keuren? Als meerwaarde van de Fyra-enquete zie ik dan ook meer het onderhoudende karakter ervan. Laten we echter echte rechtspraak (zowel figuurlijk als letterlijk recht over zaken en persoonlijk handelen spreken) maar overlaten aan rechters, die daarvoor zijn opgeleid en ervaren zijn.
9 juni om 20:36
Marius van Huygen
“Parlementaire enquêtecommissie Fyra mislukt omdat ze politiek is”
Maar iedere parlementaire enquêtecommissie is politiek en dat betekent dat de benodigde onafhankelijkheid ten enenmale onmogelijk is.
Enquêtecommissies hebben dan ook geen andere functie dan de eindconclusies zelf te beinvloeden en te manipuleren.
In feite zijn democratisch gekozen volksvertegenwoordigers niet tot werkelijk controle van de regering cq. overheid in staat.
Enquêtecommissies hebben dan ook geen andere functie dan de eindconclusies zelf te beinvloeden en te manipuleren.
In feite zijn democratisch gekozen volksvertegenwoordigers niet tot werkelijk controle van de regering cq. overheid in staat.
9 juni om 20:45
FritsJansen
Ik schrik ervan hoe weinig onze politici van economie begrijpen, bij voorbeeld als het om “marktwerking” gaat. Als straks de conclusie is dat de NS weer moet worden genationaliseerd zijn de rapen helemaal gaar want ook dan heb je – ongewilde – marktwerking namelijk van ambtenaren die nog minder boodschap hebben aan service dan de huidige NS.
9 juni om 21:03
René van Slooten
Mendel Giezen heeft in zoverre gelijk dat er in Nederland geen goede researchjournalistiek meer bestaat(hoewel dat tien vijftien jaar geleden nog heel wat beter was dan nu). Maar anderzijds was er ten tijde van de besluitvorming over de HSL in de media voldoende ruimte voor onafhankelijke deskundigen en ambtenaren die hun nek durfden uit te steken met alternatieve voorstellen. Denk bv. aan het ‘Plan Bos’ en het ‘Plan Hoeve’ voor de HSL, die beide veel goedkoper en veel sneller gerealiseerd konden worden. Maar het Parlement zat erbij en keek ernaar en stak geen vinger uit, want de lieve vrede in de coalitie was belangrijker dan het belang van de samenleving. Net zoals bij die inderdaad volstrekt idiote tunnel onder het Groene Hart.
Ik was als voorlichtingsambtenaar bij diverse grote projecten betrokken, met name de HSL. Maar de Fyra commissie heeft vorig jaar niet gereageerd op mijn aanbod om te getuigen. Waarschijnlijk omdat ik ze ook waarschuwde dat een parlementaire enquête zinloos is zolang er in Nederland geen waardering en harde garanties zijn voor klokkenluiders. Iedereen heeft de afgelopen jaren kunnen zien hoe klokkenluiders worden behandeld door de overheid en de politiek, dus de mensen die wérkelijk weten hoe het zit, piekeren er niet meer over om zich te melden voor een parlementaire enquête!
Ik was als voorlichtingsambtenaar bij diverse grote projecten betrokken, met name de HSL. Maar de Fyra commissie heeft vorig jaar niet gereageerd op mijn aanbod om te getuigen. Waarschijnlijk omdat ik ze ook waarschuwde dat een parlementaire enquête zinloos is zolang er in Nederland geen waardering en harde garanties zijn voor klokkenluiders. Iedereen heeft de afgelopen jaren kunnen zien hoe klokkenluiders worden behandeld door de overheid en de politiek, dus de mensen die wérkelijk weten hoe het zit, piekeren er niet meer over om zich te melden voor een parlementaire enquête!
9 juni om 22:47
Theo Buis
Inderdaad, een parlementaire enquête dient zich voornamelijk te concentreren op de vraag wie politiek verantwoordelijk waren voor het onderzochte debacle. Niet bij voorbaat betrokkenen en deskundigen in het beklaagdenbankje plaatsen. Dat zijn immers de (ervarings)deskundigen. Kortom, ik zou de stelling van Giezen willen omkeren: de Fyra-enquête mislukt omdat ze niet politiek genoeg is. Waarheidsvinding is voor rechters en onafhankelijke commissies.
10 juni om 00:59
David Rossio
Eens met de stelling. De politiek gaat in de commissie gewoon door. Bij elk interview zijn voorbeelden te zien van commissieleden die naar een vooringenomen antwoord toe vragen. Niet één keer, maar meerdere keren.
Tot begrijpelijke ergernis van de bevraagde.
Verder is het stuitend dat volksvertegenwoordigers niet lijken te begrijpen dat de juridische werkelijkheid er één is die soms niet rijmt met politieke wenselijkheid.
Tot begrijpelijke ergernis van de bevraagde.
Verder is het stuitend dat volksvertegenwoordigers niet lijken te begrijpen dat de juridische werkelijkheid er één is die soms niet rijmt met politieke wenselijkheid.
10 juni om 10:50
mr J.A. Stenfert Kroese
Als een ding wel duidelijk is geworden, dan is het wel dat het opknippen van een bedrijf in stukjes die elk het eigen deelbelang boven alles stelt onvermijdelijk leidt tot mallotige besluitvorming rond de Fyra. Ondeskundige juristen en economen aangevuld met een ingehuurde kwaliteitscontroleurs beoordelen een trein waartoe is besloten door technisch ondeskundige juristen, economen en bedrijfskundigen aan de hand van een eisenpakket dat mede bepaald is door politici (zoals alleen het niet uitontwikkelde ERMTS en geen twee conventionele beveiliging op de HSL aanleggen)die ook geen echte kennis van spoorwegen en state of the art hebben. De kwaliteitscontrole bekijkt formulieren en iedereen verschuilt zich achter elkaar als blijkt dat de trein domweg slecht geconstrueerd is en er veel te veel niet klopt. Een technisch bedrijf moet competente technische mensen in de top hebben met een president-directeur die aanspreekbaar is op het totale project (en die ook echt verstand van zaken heeft en niet geparachuteerd wordt uit de consultancy, politiek of voor mijn part een bloemenveiling). De waanzin van opknippen zou dankzij de enquête moeten stoppen en voor een deel moeten worden teruggedraaid.
10 juni om 11:37
No comments:
Post a Comment